СЫНЫН БЕРМЕС СЫРЛЫ СӨЗ

Орхан ПАМУК

ТЕРЕЗЕДЕН КӨЗ САЛУ

әңгіме

Орхан ПАМУК 1952 жылы Ыстамбұлда арғы тегі черкестерден шыққан, бай отбасында дүниеге келген түрік жазушысы. Әкесі білікті инженер болған. Памук американ колледжінде дәріс алған, кейін ата-анасының бағыттауымен Ыстамбұлдағы техникалық университетте оқыған (әке-шешесі оның инженер-құрылысшы болғанын қалаған), бірақ ол үш жылдан кейін кәсіби жазушы болу үшін бұл оқу орынын тастап кетті.

Орхан Памук 1977 жылы Ыстамбұл университетінің журналистика институтын тәмамдайды. 1985-1988 жылдар аралығында ол АҚШ-та тұрып, Колумбия университетінде (Нью-Йорк) еңбек еткен, бірақ кейін Түркияға оралған. 1982-2001 жылдар өрісінде отбасылы болған, қызы бар. 2007 жылға дейін Ыстамбұлда тұрған, одан кейін тағы да Нью-Йоркке эмиграцияға кетеді.

Памук бірнеше ұлттық және халықаралық сыйлықтардың иегері, оның ішінде 2006 жылы Нобель сыйлығының лауреаты атанған.

Бұл күнде Гоа аралында үнділік әйел жазушы Киран Десаимен тұрып жатыр. Қаламы қолынан түскен жоқ.

Жазушы шығармашылығының негізгі тақырыптары – Шығыс пен Батыс, ислам мен христиандық, дәстүрлілік пен осы заман арасындағы қақтығыс пен қарама-қарсы тұрушылық болып табылады.

Жазушының даулы мәселелер бойынша өзіндік бағыт-бағдары оны отандастары арасында қарама-қайшы тұлғаға айналдырған. Біреулер оның азаматтық қаһармандығына ырзашылық білдірсе, енді басқалары оны отанының сатқыны деп есептейді.

І

Тіршілік әдетте егер ештеңесіне қарарлығы жоқ болса және тыңдарлық әңгімесі болмаса, зеріктіреді. Менің балалық шағымда адамдар зерігушіліктен құтылу үшін не радио тыңдайтын, әйтпесе терезеден көшеге, жүргіншілерге, қарсы жақтағы үйлер пәтерлерінің терезелеріне қарап отыратын. Ол кездері, 1958 жылы Түркияға теледидар әлі келе қоймаған-ды. Рас, онда «теледидар жоқ» демей, үмітпен «әлі келген жоқ» дейтін және Ыстамбұлда тек төрт-бес жылдан кейін ғана көрсетіле бастаған атышулы голливудтық фильмдер жайлы да солай десетін.